نمایشگاه مطبوعات رفسنجان؛ نمایشگاهی در هاله‌ای از ابهام
به گزارش سازش خبر؛ برگزاری هر رویداد فرهنگی، به ویژه نمایشگاه مطبوعات که نماد عینی آزادی بیان و گردهمایی اصحاب رسانه است، نیازمند رعایت اصول، ضوابط و شفافیت است. با این حال، نمایشگاه اخیر مطبوعات در شهرستان رفسنجان، با سوالات و چالش‌های جدی مواجه شده که بررسی آن را ضروری می دانیم
۱- فقدان مجوز و عدم رعایت تشریفات قانونی
نخستین و جدی‌ترین ایراد به این نمایشگاه، عدم اخذ مجوز رسمی از مراجع ذی‌صلاح است. بر اساس تأکید مدیرعامل خانه مطبوعات استان کرمان، برگزاری چنین رویدادی می‌بایست از دو کانال قانونی عبور می‌کرد:
طرح و تصویب در هیئت مدیره خانه مطبوعات استان که به عنوان نهاد صنفی متولی، باید بر آن نظارت می‌کرد.
اخذ مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که وظیفه صدور پروانه برگزاری را بر عهده دارد.
عدم انجام هر دو مورد، صلاحیت قانونی و مشروعیت صنفی این نمایشگاه را زیر سؤال برده است.
۲- تصمیم‌گیری شتابزده و تحریم رسانه‌ها
این نمایشگاه به صورت ناگهانی و بدون اطلاع‌رسانی قبلی به رسانه‌های محلی اعلام شد. این شتاب و عدم برنامه‌ریزی، امکان حضور مؤثر رسانه‌ها را سلب کرد؛ چرا که تهیه و تدارک برای حضور در یک نمایشگاه نیازمند زمان کافی است. همین امر باعث شد تا ۸ رسانه تأثیرگذار شهرستان رفسنجان و نمایندگی رسانه های کشوری در اقدامی کم‌سابقه، این نمایشگاه را تحریم کنند. این تحریم، خود گویای بی‌اعتمادی عمیق جامعه رسانه‌ای به شیوه برگزاری این رویداد است.
۳- تبلیغات گزینشی و عدم انعکاس واقعیت حضور مردم
برگزارکنندگان با انتشار تصاویری محدود از حضور برخی مسئولان،سعی در نمایشی موفق از این رویداد داشتند. اما سؤال اینجاست که چرا تصویری از راهروها و فضای عمومی نمایشگاه منتشر نشده است؟ ادعای استقبال پرشور مردم، در حالی مطرح می‌شود که هیچ سند تصویری مستقلی آن را تأیید نمی‌کند و این نوع گزارش‌دهی، فاقد استانداردهای حرفه‌ای و شفاف است.
۴- فرافکنی تاریخی و نادیده گرفتن سابقه
برگزارکنندگان با عنوان کردن«اولین نمایشگاه مطبوعات رفسنجان»، سعی در ایجاد هاله‌ای از نوآوری حول این محور داشتند. این در حالی است که اسناد و حافظه تاریخی نشان می‌دهد در سال ۱۳۹۴ نمایشگاه مطبوعات به همراه نمایشگاه کتاب در این شهرستان با موفقیت برگزار شده است. این نادیده‌گیری عمدی یا سهوی، نوعی فرافکنی برای بزرگنمایی رویداد فعلی محسوب می‌شود.
۵- سلیقه‌ای یکسان و سرکوب خلاقیت
یکی از جذابیت‌های اصلی هر نمایشگاه،تنوع و خلاقیت در طراحی غرفه‌ها و بیان هویت مستقل هر رسانه است. متأسفانه در این نمایشگاه، با اجبار برگزارکنندگان به نصب بنرهای یک شکل و هماهنگ، این فرصت از رسانه‌ها گرفته شد. این اقدام، نه تنها نشان از سلیقه‌ای تک‌بعدی دارد، بلکه روحیه نوآوری و تمایز را که از ارکان اصلی فعالیت رسانه‌ای است، نادیده می‌گیرد.
۶– هزینه‌های سنگین در قبال بازدهی ناچیز
با توجه به هزینه‌های انجام‌شده برای تبلیغات، غرفه‌بندی و تجهیزات، و در مقابل، آمار بسیار پایین بازدیدکنندگان (که تصاویر منتشرنشده راهروها خود گواه آن است)، توجیه اقتصادی و فرهنگی این نمایشگاه کاملاً زیر سؤال رفته است. این امر جای تأسف عمیقی دارد، چرا که این منابع مالی می‌توانست در مسیری مؤثرتر برای توسعه فرهنگی شهرستان هزینه شود.
۷– ضرورت شفافیت مالی؛ مطالبه اصلی اصحاب رسانه
در نهایت،اصلی‌ترین مطالبه‌ای که باید از سوی برگزارکنندگان پاسخ داده شود، ارائه گزارش شفاف و دقیق مالی است. اساس هر کار جمعی و استفاده از منابع عمومی (اعم از بودجه دولتی یا مشارکت رسانه‌ها)، شفافیت در دخل و خرج است. برگزارکنندگان موظفند جزئیات کامل هزینه‌های صورت گرفته برای نمایشگاه را به طور عمومی اعلام کنند.
نمایشگاه مطبوعات رفسنجان،به جای آن که محلی برای همگرایی و پویایی رسانه‌ها باشد، به نمونه‌ای از مدیریت غیرشفاف، شتابزده و غیرقانونی تبدیل شد. تا زمانی که پاسخ‌های قانع‌کننده‌ای به این ابهامات هفت‌گانه داده نشود، نمی‌توان این رویداد را موفق ارزیابی کرد. امید است در آینده، شاهد برگزاری رویدادهایی باشیم که بر پایه قانونمداری، شفافیت و مشارکت واقعی همه ذی‌نفعان استوار باشد.
