افت شدید سطح آب در رفسنجان؛ ضربهای سنگین به اقتصاد پسته
به گزارش سازش خبر شهرستان رفسنجان، قلب تولید پسته ایران و جهان، با بحرانی بزرگ در حوزه منابع آبی مواجه است که بهشدت بر اقتصاد این منطقه تأثیر گذاشته است. کاهش شدید سطح آبهای زیرزمینی و شور شدن منابع آبی، شرایطی بحرانی برای کشاورزی پسته ایجاد کرده است. این بحران نهتنها تولید این محصول استراتژیک را تهدید کرده، بلکه معیشت هزاران کشاورز و آینده اقتصادی منطقه را نیز در خطر قرار داده است.
بحرانی که از عمق ۳۰۰ متری زمین آغاز میشود
طبق گزارشها، در برخی مناطق رفسنجان سطح ایستابی آب به عمق ۳۰۰ متر رسیده است. برداشت بیرویه از منابع زیرزمینی بهمنظور آبیاری باغات پسته طی دهههای اخیر، اصلیترین عامل این بحران است. از سوی دیگر، تغییرات اقلیمی و کاهش بارندگی نیز وضعیت را وخیمتر کردهاند. با کاهش کیفیت آب، شوری بالای منابع موجود، تولید پسته را بهطور مستقیم تحت تأثیر قرار داده است.
کاهش تولید پسته؛ بحران در بازارهای جهانی
رفسنجان سالانه بین ۷۰ تا ۸۰ هزار تن پسته تولید میکرد، اما در سال جاری به دلیل مشکلات آبی، تولید به حدود ۳۰ هزار تن کاهش یافته است. این کاهش تولید، ایران را در رقابت با تولیدکنندگان جهانی مانند آمریکا، بهویژه در بازارهای صادراتی، با چالش روبهرو کرده است. افت کیفیت محصول به دلیل شوری آب نیز یکی از عوامل کاهش تقاضای جهانی برای پسته ایرانی است.
معیشت کشاورزان زیر سایه بحران
کشاورزان منطقه که معیشتشان بهطور مستقیم به تولید پسته وابسته است، با مشکلات متعددی مواجهاند: کاهش تولید به معنی افت شدید درآمد خانوادههای کشاورز است. استفاده از منابع جایگزین مانند آب انتقالی یا شیرینسازی آب، هزینههای بالایی دارد که بسیاری از کشاورزان توان پرداخت آن را ندارند. بحران اقتصادی و بیآبی بسیاری از خانوادهها را مجبور به ترک زمینهای خود و مهاجرت به شهرها کرده است.
تهدیدی برای اقتصاد ملی
پسته یکی از اقلام اصلی صادراتی غیرنفتی ایران است که سالانه صدها میلیون دلار ارز آوری دارد. کاهش تولید و کیفیت این محصول تأثیر مستقیمی بر درآمدهای ارزی کشور دارد و میتواند بازارهای صادراتی ایران را برای همیشه از دست بدهد.