به گزارش سازش خبر ؛ پسته گیاهی است که از دیرباز در نقاط مختلف ایران کشت می‌شده است و جنگل‌های وحشی پسته در نواحتی مختلف ایران رشد می کند و گمان می‌رود که درخت پسته حدود ۴–۳ هزار سال قبل در ایران اهلی شده و مورد کشت و کار قرار گرفته است. درخت پسته عمر بسیار طولانی دارد‌. و در نواحتی متلف ایران مخصوصا اودرج رفسنجان درج پسته با تاریخ چند صد ساله وجود دارد.

میزان تولید پسته در ایران سالانه حدود ۵۷۵ هزار تن است و تنها ۱۰ درصد از این محصول مصرف داخلی دارد و ۹۰ درصد دیگر صادراتی است. مصرف سالیانهٔ پسته برای هر خانوادهٔ ایرانی حدود ۲ کیلوگرم است. تولید و صادرات پسته ایرانی، سالانه در حدود ۱٫۴ تا ۱٫۷ میلیارد دلار برای ایران، درآمدزایی می‌کند. شهرستان های رفسنجان، انار زرند،سیرجان، فیض آباد، دامغان از مراکز اصلی تولید پسته در ایران به‌شمار می‌آیند و ۸۰ درصد پسته تولیدشده در ایران، از این مناطق به‌دست می‌آید.

بنابر آمار فائو، تولید پسته در ایران در سال ۲۰۲۰ میلادی، ۱۹۰ هزارتن بوده که این کشور را در مقام سوم جهان، جای داده است. پیش از ایران، ایالات متحده با تولید ۴۷۴ هزارتن در جایگاه نخست و ترکیه با تولید ۲۹۶٬۳۷۶ تن در جایگاه دوم قرار داشته‌اند.

ارزش صادرات جهانی پسته در سال ۲۰۱۷ برابر ۱٫۸۱ میلیارد دلار بوده که سهم آمریکا از آن ۸۴۲٫۷۵ میلیون دلار، سهم هنگ‌کنگ ۳۵۹٫۶۶ میلیون دلار و سهم ایران ۱۹۹٫۳۶ میلیون دلار (۱۱٪) بوده است.

آمریکا با تولید ۴٬۱۹۰ کیلوگرم به‌ازای هر هکتار بالاترین میانگین عملکرد پسته را در جهان به خود اختصاص داده است و پس از آن کشورهای ترکیه و چین با تولید به‌ترتیب ۳٬۴۲۴ و ۳٬۲۸۳ کیلوگرم در هر هکتار مقام‌های دوم و سوم را در عملکرد متوسط هر هکتار کسب کرده‌اند. اما متوسط عملکرد پسته در ایران تنها ۶۶۸ کیلوگرم در هر هکتار می‌باشد. از عوامل این موضوع کم‌آبی، سموم بی‌کیفیت، قیمت بالای نهاده‌ها و به‌ویژه دانش پایین کشاورزان ایران نسبت به برنامه کوددهی گیاه برشمرده شده است.

اما استان کرمان و شهرستان رفسنجان پیشگام در کشت و تولید پسته در جهان محسوب می شود و بزرگترین جنگل مصنوعی جهان متعلق به شهرستان رفسنجان می باشد و به جهانشهر پسته معروف است.

پسته به عنوان یک عنوان یک کالای صادراتی محسوب می شود و ارزش صادرات جهانی پسته در سال ۲۰۱۷ برابر ۱٫۸۱ میلیارد دلار بوده که سهم آمریکا از آن ۸۴۲٫۷۵ میلیون دلار، سهم هنگ‌کنگ ۳۵۹٫۶۶ میلیون دلار و سهم ایران ۱۹۹٫۳۶ میلیون دلار (۱۱٪) بوده است. و متاسفانه خشکسالی‌های پی‌درپی (بزرگ‌ترین مشکل کنونی در تولید پسته) و عدم برنامه‌ریزی برای تأمین آب مورد نیاز باغ‌های پسته و نیز قوانین و مقررات دست و پاگیر صادراتی باعث شده که میزان صادرات پسته ایران، افت چشمگیری را در سال‌های اخیر تجربه کند و در همین زمان، با افزایش تولید پسته در ایالت کالیفرنیای آمریکا، این کشور در حال تبدیل شدن به اولین صادرکننده این محصول در سطح جهان شده است.

با همه مشکلات اما هم کشورهای خارجی پسته را به ایران میشناسند و طعم و مزه پسته ایران مخصوصا رفسنجان با کیفیت ترین ها در بین پسته دیگر کشور هاست.

مسئولان کشوری ۱۵ شهریورماه را به نام روز ملی پسته نامگذاری کردند وهمین نیم‌نگاه میتوان امیدی برای حل مشکلات کشاورزان پسته کار دانست.

روز ملی پسته که با پیام تبریک وزیر جهاد کشاورزی در رسانه های منتشر شد و متاسفانه مسئولان استان کرمان و شهرستان رفسنجان که سالهای قبل اصرار به نامگذاری یک روز بنام پسته در تقویم کشور بودند در روز ملی پسته ۱۵ شهریورماه به کشاورزان پرتلاش رفسنجانی تبریکی نگفتند و هیچ اثری و بنری از این روز ملی پسته در سطح شهر رفسنجان جهانشهر ملی پسته دیده نشد.

این درحالی است استاندار کرمان؛ رییس جهاد کشاورزی استان؛ نماینده مردم رفسنجان و انار در مجلس شورای اسلامی؛ شهردار؛ حتی فرماندار رفسنجان از شهر جهانشهر پسته هستند اما هیچ کدام حای فرماندار که وی ازنخبگان و دوستداران پسته است و در هر مراسمی مربوط و غیرمربوط به پسته از تاریخپه و مشکلات پسته کاران و اهمیت دادن به پسته صحبت میکند در روز ملی پسته که این روز در تقویم ایران ثبت شده؛ هیچ‌پیام تبریکی منتشر نکردند که جای تاسف و تعجب دارد. اما برای برگزاری یک جشنواره پسته در رفسنجان در اواخر شهریورماه گوش عوام را کر کردند.